W Zlínie firma BENNON otworzyła niedawno nowy sklep z obuwiem roboczym i outdoorowym, który zatrudnia prawie sześćdziesiąt osób. Jako jedna z nielicznych kontynuuje lokalną tradycję obuwniczą. Dyrektor firmy Robert Kunorza opowiada w wywiadzie o produkcji obuwia, poszukiwaniu szewców i inspiracji Bacią.
Klienci znajdą sklep w budynku nr 64 kompleksu Baťa, gdzie firma Baťa miała wcześniej swój dział rozwoju. „Być może jest to symboliczne, ale Tomáš Baťa i jego filozofia są dla mnie wielką inspiracją” – mówi Kunorza.
W jakim konkretnie sensie?
Wszyscy znają jego historię, ale mnie zainteresował jeden aspekt: aby zbudować swoje imperium, musiał najpierw zbankrutować. Budował je więc całkowicie od zera. Baťa był niezwykle pracowitym i genialnym przedsiębiorcą, na przykład podczas kryzysu znacznie obniżył ceny, a jednocześnie zdołał zmniejszyć nakłady. Doskonale wiedział również, że nie jest ważne „tylko” zarabianie pieniędzy, ale także dbanie o swoich pracowników. Ludzie, którzy uczciwie pracowali, mieli u niego dobre warunki.
Jaka była Twoja droga do świata obuwia?
Trafiłem do niej raczej przez przypadek. (śmieje się) Kiedy miałem wybrać szkołę średnią, „skórzarnia” wydawała mi się najłatwiejszą drogą. W drugiej klasie trafiłem na praktykę do ówczesnego Svit, który po rewolucji nadal działał na pełnych obrotach. W warsztatach panował gwar, towary były transportowane na dużą skalę do Rosji, przyjeżdżali przedstawiciele niemieckich firm… Fascynowało mnie, ile obuwia powstaje w jednym miejscu. Po maturze podjąłem pracę w Svit na pełny etat.
Więc doświadczył Pan jego upadku pod koniec lat 90.?
W gazetach czytałem oświadczenia kierownictwa firmy o tym, jak Svit działa i jakie ma plany, ale my w produkcji widzieliśmy, że rzeczywistość jest zupełnie inna. To było smutne, ale pouczające. Byłem młodym chłopakiem i nie rozumiałem, jak to możliwe, że firma, która ma tak wiele zamówień, może upaść. Wtedy nie rozumiałem jeszcze wszystkich powiązań. Ostatecznie firmę pogrążyła rosyjska kryzys walutowy w 1998 roku. Po zdobyciu doświadczenia w Svit pracowałem przez dwa lata w prywatnej firmie, ponownie zajmując się obuwiem. Później odszedłem do Prabosu, gdzie pracowałem przez sześć lat. To była świetna szkoła, po raz pierwszy zetknąłem się tam również z obuwiem roboczym i ochronnym.
Jakie są Pana wrażenia, gdy widzi Pan odradzający się teren fabryczny?
Jestem całkowicie zachwycony zmianami, jakie zachodzą nie tylko w kompleksie, ale w całym Zlinie. W ostatnich latach miasto zrobiło ogromny krok naprzód, mamy tu na przykład piękne parki. Jestem dumnym mieszkańcem Zlína i zapraszam wszystkich naszych partnerów biznesowych do odwiedzenia miasta, aby poznali lokalną architekturę i genius loci kompleksu fabrycznego.
W 2009 roku wraz ze wspólnikami założył Pan firmę Z-Style, która później przekształciła się w BENNON. Jak trudno jest dziś zaistnieć na rynku obuwia outdoorowego i roboczego?
Coraz trudniej, ale nie jest to niemożliwe. Skupiliśmy się na tym, że chcemy dostarczać na rynek wysokiej jakości produkt za rozsądną cenę. Do początku pandemii COVID-19 nasza firma rozwijała się, teraz utrzymanie tego stanu będzie wyzwaniem. Ludzie zaczynają odczuwać skutki wzrostu cen energii i szukają oszczędności. Ale buty będą noszone nadal, to niezmienna stała.
W jednym z wywiadów powiedział Pan, że obuwie robocze i ochronne jest często zaniedbywane i niedoceniane.
Nogi noszą nas przez całe życie. To tak jak w przypadku domu rodzinnego – jeśli nie masz dobrze położonych fundamentów, mogą pojawić się problemy nawet w wyższych obszarach. W pracy człowiek ma buty na nogach przez osiem godzin dziennie, potrzebuje więc wysokiej jakości materiału wierzchniego i dobrej podeszwy, która nas ochroni i będzie się zginać tam, gdzie powinna. Wcześniej często zdarzało się, że pracodawcy, aby wypełnić swój obowiązek, po prostu kupowali jakieś buty i nie zastanawiali się, jakie one są. W ostatnich latach sytuacja uległa poprawie, firmy wymyślają różne świadczenia, a wysokiej jakości obuwie robocze jest jednym z nich.
Czy Czesi kierują się głównie ceną?
Wiele osób zrozumiało już, że lepiej jest zapłacić za buty lepszej jakości, które będą służyć dłużej. Jeśli kupisz buty, które sprawdzą się w trudnych warunkach, na przykład zimą w górach lub podczas długiej wędrówki, nie ma powodu, aby przechodzić na inną markę. Nasze najlepiej sprzedające się buty TERENNO kosztują ponad dwa tysiące koron, a wielu klientów wraca do nich wielokrotnie.
Jak rozpoznać dobrej jakości obuwie trekkingowe?
Najważniejsze jest dobre kopyto, a także to, jakie komponenty są używane do ich produkcji. Ważne są również warunki pogodowe – jeśli nie wiadomo, jaka pogoda nas czeka, dobrze jest mieć dobrej jakości obuwie z membraną. Ogólnie rzecz biorąc, podeszwa nie powinna być ani zbyt sztywna, ani zbyt miękka, a obuwie powinno mieć dobrej jakości zapiętki, które utrzymują piętę, ale nie unieruchamiają zbytnio wyższej części stopy, aby można było w nim naturalnie chodzić. Dotyczy to wszystkich butów. W przedniej części palców buty muszą dopasowywać się do kształtu stopy i nie mogą być zbyt ciasne. Podczas chodzenia stopa wydłuża się, a podczas schodzenia w terenie krótkie buty stanowią duży problem.
W Zlínie otworzyliście właśnie pierwszy sklep stacjonarny i macie tam również swoje laboratorium. A co z produkcją, ile butów szyjecie w Europie?
Około dziesięć procent, reszta jest produkowana w Azji. Jednak wstępny rozwój odbywa się w Zlínie, gdzie przeprowadzana jest również końcowa kontrola jakości. W Azji produkujemy od 2009 roku, mamy tam własnych pracowników, którzy nadzorują produkcję. W przemyśle obuwniczym od dawna obowiązuje zasada, że produkcja w Europie dramatycznie spadła, a obecnie dominuje Azja, gdzie znajdują się również potrzebni podwykonawcy. Nawet najlepsze marki na świecie mają przeważającą większość produkcji w jednym z krajów azjatyckich.
Covid skomplikował więc Państwu życie, prawda?
Były i nadal są z tym problemy. Trudno się tam fizycznie dostać, w Chinach nadal obowiązują kwarantanny i tym podobne. Jednak dla mnie nadal ważne jest, że przynajmniej częściowo podtrzymujemy tradycję produkcji w Europie, nawet jeśli nie jest to tak korzystne ekonomicznie.
Czy ma to znaczenie, że znalezienie w Czechach wykwalifikowanego szewca lub krawcowej, którzy chcieliby pracować w tej branży, jest zadaniem ponadludzkim?
Tak jest. BENNON jest członkiem Stowarzyszenia Producentów Obuwia i Wyrobów Skórzanych ( ) oraz Czeskiego Stowarzyszenia Obuwniczego i Skórzanego (Česká obuvnická a kožedělná asociace) i wszyscy zdajemy sobie sprawę, że Europa obrała inną drogę. Szycie obuwia nie jest dziś „seksowne” dla młodych ludzi, niewielu interesuje się tym przy wyborze szkoły średniej. Jest to dla nas wszystkich wyzwanie, aby utrzymać tę branżę, która należy do strategicznych.
Co masz na myśli?
Na początku pandemii politycy kłaniali się chińskiemu samolotowi z maseczkami, ponieważ sami nie byliśmy wtedy w stanie ich wyprodukować. Ludzie musieli je szyć w domu i dzielić się nimi między sobą. To samo dotyczy gazu – tak długo mieliśmy jednego dostawcę, że dziś mamy ogromny problem. Byłbym zadowolony, gdyby w ramach edukacji większy priorytet zaczęto przywiązywać do kierunków związanych z obuwnictwem. Liczba absolwentów jest wyjątkowo niska i może kiedyś nie będzie już kto szyć buty. A nigdy nie wiadomo, czy kiedyś nie będzie to znowu potrzebne.
Źródło: https://www.idnes.cz/zlin/zpravy/bennon-kunorza-obuv-prodejna-zlin-batovsky-areal-bata-boty.A221216_697900_zlin-zpravy_jfuk?h=0B52105D02C129C590DB4F0B99E18A41#_=_
